Irasema Dilián - polska gwiazda w Meksyku — Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Irasema Dilián - polska gwiazda w Meksyku

Scena z filmu „Violette nei capelli” (1941), reż. Carlo Ludovico Bragaglia, zdj. Giuseppe La Torre, domena publiczna/Wikimedia Commons
Scena z filmu „Violette nei capelli” (1941), reż. Carlo Ludovico Bragaglia, zdj. Giuseppe La Torre, domena publiczna/Wikimedia Commons
Wiele mówi się o polskich gwiazdach filmowych na świecie. Oczywiście największą z nich była Pola Negri – pierwsza europejska diva Hollywood. Były polskie gwiazdy kina amerykańskiego, niemieckiego, włoskiego czy francuskiego, ale mało kto w Polsce słyszał o Irasemie Dilián – gwieździe kina… meksykańskiego

Irasema Dilián urodziła się w 1924 roku w Rio de Janeiro i naprawdę nazywała się Ewa Irasema Warchałowska. Jej egzotyczne imię pochodzi z języka brazylijskich indian Guarani i oznacza „usta słodkie jak miód”. Pochodziła z rodziny polskich dyplomatów. Jej dziadek, Kazimierz Warchałowski, jeszcze w XIX w. propagował idee polskiego osadnictwa w Brazylii. Na początku XX wieku zamieszkał w Kurytybie, gdzie rozpoczął aktywną działalność na rzecz miejscowej polonii: otworzył polską księgarnię, prowadził czasopismo „Polak w Brazylii”, a także starał się rozwinąć handel między Polską a Brazylią. Od 1919 roku był delegatem polskiego rządu do spraw ekonomicznych na Amerykę Południową. Z kolei ojciec Irasemy był członkiem pierwszego poselstwa RP w Brazylii. Kiedy miała dwa lata, jej rodzice przenieśli się do Europy.

Kadr z filmu „La principessa del sogno” (1942), reż. Roberto Savarese i Maria Teresa Ricci, domena publiczna/Wikimedia Commons
Kadr z filmu „La principessa del sogno” (1942), reż. Roberto Savarese i Maria Teresa Ricci, domena publiczna/Wikimedia Commons

W 1932 roku, a więc kiedy miała zaledwie 8 lat, zaczęła uczęszczać do znanej warszawskiej szkoły tanecznej prowadzonej przez Irenę Prusicką. W 1939 roku reprezentowała Polskę na międzynarodowym konkursie tańca w Brukseli, gdzie zdobyła 3. miejsce. Po wybuchu II wojny światowej wraz z matką zamieszkała w Rzymie, gdzie w 1943 zdała maturę w polskiej szkole.

Karierę filmową zaczęła jeszcze w czasach szkolnych. W 1940 roku zagrała w filmach „Maddalena… zero in condotta” i „Ecco la felicità”. Do matury zagrała w 9 włoskich filmach. Jej nazwisko było dla Włochów trudne do wymówienia (w większości źródeł jest przekręcone i pojawia się w postaci Warschalowska), przyjęła więc pseudonim Eva Dilián, który bardzo szybko zmieniła na Irasema Dilián.

Kadr z filmu „Córka kapitana" („La figlia del capitano”) z roku 1947 w reż. Mario Camerini, domena publiczna/Wikimedia commons
Kadr z filmu „Córka kapitana" („La figlia del capitano”) z roku 1947 w reż. Mario Camerini, domena publiczna/Wikimedia commons

Jak przystało na córkę dyplomatów dobrze tańczyła, ładnie się poruszała, do tego miała modny niezbyt wysoki głos odpowiadający kanonom ówczesnej mody. W 1950 roku zagrała w meksykańskim filmie „Muchachas de Uniforme”. Rola Manueli okazała się wielkim sukcesem, dzięki czemu Irasema Dilian zdobyła sympatię tamtejszej publiczności (w tej samej roli w 1932 roku szturmem zdobyła Warszawę młodziutka Jadwiga Andrzejewska i rola ta również i jej utorowała drogę do wielkiej kariery). Niedługo potem Irasema Dilian przeprowadziła się do Meksyku i szybko stała się gwiazdą pierwszej wielkości. Grała w kilku filmach rocznie. Już w 1951 roku za rolę Marceli w filmie „Paraiso robado” została okrzyknięta najlepszą aktorką filmową Meksyku. W kolejnych latach zdobywała nagrody środowisk filmowych i literackich.

Plakaty filmowe z Irasemą Dilian
Plakaty filmowe z Irasemą Dilian

Jej kariera była niezwykle intensywna, niestety trwała dość krótko. W 1957 roku Irasema Dilian urodziła córeczkę, Corallę. Wkrótce potem porzuciła film. Po raz ostatni na ekranie pojawiła się w 1958 roku w filmie „La Muralla”. Wróciła do Włoch i wraz z rodzina zamieszkała w Rzymie, a następnie w Ceprano. Wraz z mężem figuruje na liście honorowych obywateli tego miasteczka. Irasema Dilian zmarła 16 kwietnia 1996 roku na atak serca.

zobacz także

Fundusze Europejskie Logotyp: Na granatowym tle częściowo widoczne trzy gwiazdki żółta, biała i czerwona obok napis European, funds digital of Poland. biało-czerwona flaga polska obok napis Rzeczpospolita Polska Logotyp z lewej strony napis Unia Europejska Logotyp. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. po prawej strony na granatowym tle 12 żółtych gwiazdek tworzących okrąg flaga Unii Europejskiej