Film Wandy Jakubowskiej „Ostatni etap”, zrekonstruowany cyfrowo przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny zostanie pokazany w sekcji „Director’s Cut” podczas festiwalu Indie Lisboa w Portugalii. Jest to festiwal skupiający się na produkcjach spoza głównego nurtu. Sekcja „Director’s Cut” poświęcona została filmom o kinie oraz filmom przetwarzającym dzieła kinematografii.
„Ostatni etap”, który miał premierę w 1948 roku, to jedno z pierwszych powojennych przedstawień obozu koncentracyjnego. Reżyserka stworzyła je na podstawie swoich osobistych doświadczeń – sama bowiem była więźniarką niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. Większość zdjęć została zrealizowana w autentycznej scenerii na terenie byłego obozu.
Cyfrowa jakość
W 2019 roku FINA we współpracy ze Studiem Filmowym TOR (obecnie WFDiF) przeprowadziła digitalizację i restaurację cyfrową filmu. Dotychczas był on dostępny na taśmie filmowej 35 mm oraz w wersji SD, powstałej w wyniku zgrania kopii pozytywowej za pomocą telekina. W obu przypadkach film posiadał ubytki w klatkach, obraz był bardzo zaciemniony, a dźwięk zagłuszały liczne hałasy i trzaski. Niektóre dialogi były wręcz niesłyszalne. W archiwum FINA nie zachował się ani negatyw filmu, ani żadna z kopii dystrybucyjnych. Dostępny materiał pracownia FINA zeskanowała w jakości 4K. Za podstawę rekonstrukcji obrazu i dźwięku przyjęto kontrnegatyw. W celu uzyskania najpełniejszej wersji filmu, braki w klatkach zostały uzupełnione z nośników pozytywowych.
Repremiera i obecność na festiwalach
Światowa repremiera odrestaurowanego filmu odbyła się w lutym 2020 roku na festiwalu filmowym Berlinale, w sekcji Berlinale Classics. „Ostatni etap” był także pokazywany w 2020 roku na festiwalach Camerimage oraz Młodzi i Film. 24 czerwca zdobył nagrodę FOCAL International Award 2021 w kategorii Najlepsza rekonstrukcja.
Restauracja cyfrowa filmu Ostatni etap była współfinansowana przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
