- kompozytor:Witold Lutosławski
- tytuł oryginalny:Dwie etiudy na fortepian
- tytuły części utworu:1. Etiuda (Allegro)
2. Etiuda (Non troppo allegro) - rok ukończenia:1941
- obsada:fortepian
- prawykonanie:Amsterdam, 06.05.1947; Kraków, 26.01.1948, Maria Bilińska-Rieger - fortepian
Dwie etiudy na fortepian
Wirtuozowskie 2 etiudy na fortepian Witolda Lutosławskiego pochodzą z okresu okupacji. O ich eksperymentalnym charakterze świadczy dobór współbrzmień, przeprowadzony konsekwentnie w obu Etiudach: dźwięki dobierane są w ten sposób, że odległości między nimi (interwały) przyjmują wielkości z góry założone i wyselekcjonowane spośród ogółu możliwych. Rygor interwałowy o takim stopniu ścisłości to w muzyce Lutosławskiego całkowite novum. Sprawdzony w Etiudach, stanie się regułą i utrzyma w późniejszych latach.
Brak wyraźnego kontrastu między kompozycjami sugeruje, że miały stanowić części większego cyklu. Początek pierwszej z nich nawiązuje do Etiudy C-dur Fryderyka Chopina, z czego można wysnuć wniosek, że seria etiud Chopinowskich była dla planowanej całości punktem odniesienia. Lutosławski nie zrealizował jednak swego zamiaru. Po wojnie zrobił to „za niego” Andrzej Panufnik, pisząc znakomity Krąg kwintowy. 12 miniaturowych etiud na fortepian (1947).
Konteksty
Sam Lutosławski w rozmowie z Grzegorzem Michalskim przyznał, że kontynuację pracy nad cyklem etiud uniemożliwił mu brak czasu i koncentracja na innych wyzwaniach kompozytorskich.
