„Okupacja w 26 obrazach”, reż. Lordan Zafranović, 116 min, 1978, Jugosławia

Dubrownik, 1941 rok. Trzech przyjaciół – Chorwat Niko, Żyd Miho i Włoch Toni – dorasta beztrosko w świecie, który nagle pogrąża się w chaosie wojny. Włoska inwazja przerywa ich młodość, a faszyzm wdziera się w codzienność, przekształcając hipnotyzujące piękno perły Adriatyku w scenerię brutalnego spektaklu władzy i okrucieństwa. Dawne więzi kruszeją, lojalność staje się wyrokiem, a przemoc – narzędziem i rozrywką zarazem.

Lordan Zafranović, czerpiąc z włoskiego modernizmu i kina poetyckiego, kreśli autorską wizję wojennej apokalipsy – pełną kontrastów, formalnego przepychu i surowego realizmu. „Okupacja w 26 obrazach” to film, który jednocześnie hipnotyzuje wizualnie i wstrząsa brutalnością, urzeka stylizacją i poraża bezkompromisowością. To nie tylko opowieść o rozpadzie przyjaźni w czasach ekstremalnych wyborów, ale także wnikliwa analiza mechanizmów zła i dehumanizacji. Jedno z najbardziej pamiętnych i kontrowersyjnych dzieł antywojennego kina jugosłowiańskiego – film, który fascynuje, niepokoi i nie pozwala o sobie zapomnieć.

Maša Guštin