„Antena”, reż. Esteban Sapir, 2007, 90 min, Argentyna

Całe miasto traci głos, odebrany mu przez złowrogiego Pana TV, który pragnie przejąć absolutną kontrolę nad mieszkańcami. W tym celu planuje stworzyć urządzenie hipnotyzujące obywateli i wprowadzające ich w pasywny stupor. Jedyną nadzieją mieszkańców jest mały chłopiec, który odziedziczył głos po matce.

Mroczna, wysmakowana wizualnie baśń dla dorosłych, surrealistyczna dystopia odwołująca się do poetyki niemieckiego ekspresjonizmu. Wykorzystanie konwencji kina niemego koresponduje z głównym motywem definiującym świat przedstawiony: miasto i jego mieszkańcy zostają pozbawieni głosu przez elewizyjnego monopolistę, więc niemota staje się symbolem utraty podmiotowości i narzędziem kontroli, a zarazem jest katalizatorem kreatywnych popisów reżyserskich, które, scena po scenie, bombardują widza poetyckimi obrazami naszpikowanymi intertekstualnymi nawiązaniami do klasyków kina niemego, na czele z „Metropolis” (1927) Fritza Langa. Film stanowi więc postmodernistyczną zabawę tropami oraz hołd dla filmowych mistrzów, ukazując zarazem (wciąż aktualną) grozę zniewolenia przez totalitarną kontrolę, często opartą na medialnej propagandzie.

„Antena” to jedna z kilku prób reżyserskich Estebana Sapira, z wykształcenia operatora, wpisującego się nią w widoczny na początku XXI wieku nurt kina artystycznego, nawiązującego estetycznie do tradycji ery niemej, tworzony przez takie filmy jak „Artysta” („The Artist”, 2011) Michela Hazanaviciusa, „Śnieżka” („Blancanieves”, 2012) Pablo Bergera czy twórczość Guya Maddina.

Dyskusja po filmie

Po projekcji zapraszamy na dyskusję o współczesnych filmach niemych. Udział wezmą dyrektor FINA Tomasz Kolankiewicz, zastępczyni dyrektora FINA ds. zbiorów i digitalizacji Elżbieta Wysocka-Koerber oraz Jay Weissberg, dyrektor Festiwalu Niemych Filmów w Pordenone.

Muzyka na żywo

Antonina Nowacka

fot. Riccardo Caspani

Wokalistka, artystka dźwiękowa i kompozytorka, tworząca oniryczne pejzaże dźwiękowe inspirowane naturą, krajobrazem czy stanami pomiędzy jawą a snem. Studiowała tradycyjne praktyki wokalne różnych kultur oraz syntezę dźwięku, rozwijając unikalną jakość głosu z charakterystycznym, hipnotyzującym wibrato przypominającym w brzmieniu teremin. Jej głębokie, medytacyjne kompozycje oscylują pomiędzy surrealistyczną narracją a pejzażem dźwiękowym w duchu deep listening.

Ma na koncie cztery płyty solowe: „Lamunan” (2020), „Vocal Sketches from Oaxaca” (2021), „Languoria” (2022) i najnowszą, doskonale ocenianą „Sylphine Soporifera” (2024). Współpracowała m.in. z Agnieszką Polską (Plan Tysiącletni) czy Nicolasem Jaarem (Weavings) czy Sofie Birch („Languoria”).

Występowała w wielu wyjątkowych przestrzeniach koncertowych: nowojorskim Lincoln Centre w londyńskim Barbican, ale też w… jaskini na Jawie. Tegoroczny występ na Święcie Niemego Kina będzie jej drugim – poprzednio, w 2019 roku, wraz z zespołem kIRk grała do filmu „Filibus” (1915). Mario Roncoroniego.

O projekcie

Święto Niemego Kina realizowane jest w ramach Programu wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.