Przed filmem wprowadzenie wygłosi Tomasz Kolankiewicz (FINA).

„Nosferatu - symfonia grozy”, reż. Friedrich Wilhelm Murnau, 94 min, 1922, Niemcy

Wisburg, rok 1838. Thomas Hutter, pracownik agencji nieruchomości, zostaje wysłany do Transylwanii, by tam sfinalizować transakcję z tajemniczym hrabią Orlokiem. Związane z tą podróżą złe przeczucia jego żony Ellen wkrótce się potwierdzają…

Arcydzieło ery niemej i klasyka kina grozy, pierwszy (i dla wielu wciąż najlepszy) horror wampiryczny. Gatunkowy archetyp dający (dosłownie upiorny) początek galerii ekranowych wampirów. Ta wpisująca się w powojenne, niemieckie niepokoje – ale też odwołująca się do zwykłego ludzkiego lęku przed groźną, nieznaną siłą – historia istoty żywiącej się krwią i sprowadzającej zarazę (z greckiego Nosferatu to „niosący chorobę”) najczęściej odczytywana była jako metafora wszechogarniającego, dominującego nad dobrem zła. Widziano w niej też opowieść o miłości zakazanej i tej czystej, skłonnej do poświęceń, antysemicką propagandę i prorocze ostrzeżenie przed narodzinami nazistowskiego tyrana.

Film często klasyfikowany jako ekspresjonistyczny, choć formą przekracza ramy nurtu: inspirowany XIX-wiecznym malarstwem romantycznym, znakomicie wykorzystujący dramaturgiczny potencjał krajobrazów (odbicie stanów emocjonalnych bohaterów) i nowatorski technicznie (słynna negatywowa scena przejazdu przez las).

Legenda kina z ikonicznymi ujęciami (cień Nosferatu), film obrosły legendą (Max Schreck jako prawdziwy wampir) i legendarny plagiat: scenariusz Henrika Galeena wykorzystywał – z małymi modyfikacjami i bez zakupu praw – powieść Brama Stokera „Dracula” (1897). Efekt: przegrany przez producenta proces z wdową po pisarzu, która, wobec jego niewypłacalności, zażądała zniszczenia negatywu i wszystkich kopii. Szczęśliwie niektóre ocalały i filmowa zaraza mogła się rozprzestrzeniać po świecie, czego skutkiem nieśmiertelność wampira jako bohatera (pop)kultury i liczne inspirowane „Nosferatu” (i „Draculą”) filmy.

Katarzyna Wajda

Muzyka na żywo

Stefan Wesołowski

fot. Jerzy Wypych

Pochodzący z Gdańska kompozytor i skrzypek jest autorem trzech znakomicie przyjętych albumów solowych. Komponuje od 16. roku życia – zaczynał od pisania muzyki liturgicznej. Łączy klasyczną kameralistykę z wpływami współczesnej muzyki eksperymentalnej: rozmaitymi odmianami elektroniki, estetyką glitch czy minimalizmem. Z Piotrem Kalińskim współtworzy duet Nanook of the North.

Jego album „Rite of the End” został wybrany najlepszą płytą 2017 roku w plebiscycie „Gazety Wyborczej” oraz międzynarodowego portalu Beehy.pe, przyniósł też kompozytorowi nominację do Paszportów „Polityki”.

Istotną gałąź twórczości Wesołowskiego stanowi komponowanie muzyki filmowej. Jest autorem soudtracku do dokumentu Stevana Rileya o Marlonie Brando „Listen to me Marlon” (2015) i irlandzkiego filmu „Wolf” (2021) Nathalie Biancheri. Współpracuje też z polskimi twórcami: reżyserem Kubą Mikurdą jako kompozytor muzyki do jego nagradzanych obrazów „Love Express. Przypadek Waleriana Borowczyka” (2018) i „Ucieczka na Srebrny Glob” (2023), a ostatnio z Janem P. Matuszyńskim przy „Minghun” (2024) – na premierę (początek 2025 roku) czeka jego serial „Przesmyk”, także z udziałem Wesołowskiego.

Twórca coraz bardziej ceniony na polu muzyki filmowej, w tym – cenionej przez siebie i docenianej przez widzów – muzyki do kina niemego: ścieżka dźwiękowa do filmu Carla Theodora Dreyera „Męczeństwo Joanny d’Arc” (1928 ), napisana przez niego na zamówienie Timeless Film Festival będzie w kwietniu 2025 roku wykonana w Argentynie. Kompozytor pracuje też nad kolejnym albumem solowym.

Występ Stefana Wesołowskiego na otwarcie tegorocznego Święta Niemego Kina będzie jego drugim: w 2019 roku inaugurował 16. edycję grając do „Psa Baskerville’ów” Richarda Oswalda.

Zespół Stefana Wesołowskiego wystąpi w składzie:

• Stefan Wesołowski (skrzypce, portatyw, elektronika)
• Piotr Kaliński (gitara elektryczna)
• Roman Ślefarski (perkusja)
• Oliwier Andruszczenko (basklarnet)
  
  www.facebook.com/stefanwesolowski

O projekcie

Święto Niemego Kina realizowane jest w ramach Programu wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.