Więcej o twórczości Rochy opowiada Marcin Pieńkowski, dyrektor MFF BNP Paribas Nowe Horyzonty i kurator retrospektywy.
Nie ma chyba drugiego twórcy w historii kina południowoamerykańskiego, który miałby tak wielki wpływ na to, jak to kino wygląda współcześnie. To właśnie z poetyki filmów Brazylijczyka Glaubera Rochy czerpią nowohoryzontowi ulubieńcy – choćby Lisandro Alonso i Kleber Mendonça Filho. Współtwórca legendarnego nurtu Cinema Novo – jednego z najważniejszych zjawisk w kinie XX wieku – funkcjonował na przecięciu sztuki i polityki, religii i rytuału, surowego realizmu i oniryczności, wizualnego szaleństwa i społecznej krytyki. Dla Rochy kino było bronią w walce z dyktaturami, sposobem na zmianę świata, narzędziem protestu i manifestacji. Począwszy od debiutanckiego „Szkwału”, przez głośne, nagradzane (choćby w Cannes) dzieła pokroju „Antonio das Mortes”, „Bóg i diabeł w krainie słońca”, „Ziemia w transie”, zrealizowany na wygnaniu „Lew o siedmiu głowach”, po najbardziej radykalny „Wiek Ziemi”, pozostawał wierny sobie – był absolutnie bezkompromisowy. Kwestionował kolonializm i zachodni imperializm, oddawał głos marginalizowanym, tworząc kino nowofalowe i awangardowe, niezwykle ekspresyjne, gorzkie i nierzadko groteskowe, wolne i wyrafinowane. Kino było dla niego sztuką, rewolucją i polem zażartej polemiki. Zmarł przedwcześnie w wieku zaledwie 42 lat.
W ramach retrospektywy będzie można obejrzeć sześć wspomnianych filmów – wszystkie zostaną pokazane z odrestaurowanych kopii. Poza tym w jej programie znalazł się dokument „Cinema Novo” Eryka Rochy (syna reżysera), przybliżający genezę słynnego nurtu, oraz jego najnowszy film, zrealizowany z Gabrielą Carneiro da Cunha, „Niebo spadło na ziemię”, pokazywane na zeszłorocznym festiwalu w Cannes – przepięknie zrealizowane kino postkolonialne, będące zaskakującym rewersem twórczości Glaubera Rochy.
Program
Pełna informacja o programie retrospektywy (w tym o terminach pokazów) znajduje się na stronie Nowych Horyzontów.
Filmy w reżyserii Glaubera Rochy:
- „Szkwał” (Barravento) | 1962
- „Bóg i diabeł w krainie słońca” (Deus e o Diabo na Terra do Sol) | 1964
- „Ziemia w transie„ (Terra em Transe) | 1967
- „Antonio das Mortes„ | 1969
- „Lew o siedmiu głowach” (O Leão das Sete Cabeças) | 1970
„Wiek Ziemi” (A Idade da Terra) | 1980
Filmy w reżyserii Eryka Rochy:
- „Cinema Novo” | 2016
- „Niebo spadło na ziemię” (A Queda do Céu) | 2024
FINA partnerem retrospektywy
Partnerami retrospektywy Glaubera Rochy są Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny oraz Ambasada Brazylii w Warszawie, a partnerem medialnym jest portal Pełna Sala.
