„Pociągi pod specjalnym nadzorem”, reż. Jiří Menzel, 89 min, 1966, Czechosłowacja

Jeden z klasycznych filmów czeskiej nowej fali został nagrodzony zarówno Oscarem, jak również Grand Prix MFF w Mannheim. Miloš Hrma – młody absolwent szkoły kolejowej zostaje skierowany na miesięczną praktykę na maleńkiej stacji na czeskiej prowincji. Tu uczy się nie tylko tajników zawodu, ale przede wszystkim sztuki życia. Gdzieś w dalekim tle przetacza się groza II wojny światowej. Wspaniale ukazana atmosfera małomiasteczkowej nudy przeciwstawiona zostaje odległej apokalipsie, której echa docierają w końcu i tutaj. Życie bohatera toczy się od początku dość trywialnie i infantylnie, na miarę otoczenia, w którym przyszło mu przebywać. Rubaszne rozrywki i mizerne erotyczne podboje nie są jednak traktowane przez reżysera w sposób prześmiewczy, ale z dużą dozą ciepła i nieskrywanej sympatii dla świata czeskiej prowincji. Tym większe zaskoczenie przynosi tragiczne zakończenie filmu. Wojna rządzi się swoimi prawami, a jej okrutne reguły nie omijają także małej stacyjki.

W filmie odnaleźć można elementy charakterystyczne dla całej twórczości Jiřiego Menzla – połączenie tragizmu i komizmu, ironii i powagi oraz poezji i wulgarności. Kreacja stworzona przez Václava Neckářa zapoczątkowała jego aktorską karierę oraz dalszą współpracę z reżyserem, który zaangażował go do swojego późniejszego filmu „Skowronki na uwięzi”.