„Vincent i Theo”, reż. Robert Altman, 140 min, 1990, Francja, Holandia, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, USA

Jeden z najbardziej poruszających filmów Roberta Altmana – pierwotnie miniserial zrealizowany dla europejskich producentów. Historia kariery, cierpień, postępującej choroby psychicznej i samobójczej śmierci Vincenta van Gogha, opowiedziana z perspektywy starającego się mu pomóc, choć ostatecznie bezradnego i równie nieszczęśliwego brata Theo.

W londyńskim domu aukcyjnym Christie’s zostają wystawione na sprzedaż „Słoneczniki” Vincenta van Gogha i osiągają wartość 22 i pół miliona funtów. Wówczas akcja filmu przenosi się do 1880 roku. W wiejskiej chacie zaniedbany, zniszczony biedą i chorobą Vincent oświadcza bratu, że zamierza poświęcić się karierze malarza, oczekując zarazem finansowego wsparcia. Theo godzi się bez entuzjazmu, ale odtąd on – uporządkowany, mieszczański, poświęcający się dla rodziny – będzie utrzymywał brata, niszcząc przy tym własne życie. Powszechnie znana historia van Gogha zamieniła się tu w anatomię braterskiej miłości – równie czułej, wiernej i bezkompromisowej, jak autodestrukcyjnej i zniewalającej. Celem Altmana było pokazanie, że talent, kariera i choroba jest w równym stopniu udręką artysty, jak też przekleństwem jego najbliższych. W tle wybrzmiewały inne motywy Altmana – chciwość marszandów, snobizm widzów i pozerstwo artystów.

Rafał Syska 

Retrospektywa Roberta Altmana

FINA jest oficjalnym partnerem przeglądu filmów Roberta Altmana w ramach American Film Festival. Więcej o twórczości reżysera w tekście Rafała Syski.