„Golem”, reż. Piotr Szulkin, 93 min, 1980, Polska

W cyklu „Świat Wielkiej Zmiany” przypominamy film Piotra Szulkina z Markiem Walczewskim w roli głównej, ze słynnej tetralogii reżysera („Wojna światów”, „Ga-ga. Chwała bohaterom”, „O-bi, o-ba. Koniec cywilizacji”). Film w 1980 roku zdobył Nagrodę im. Andrzeja Munka i Nagrodę za debiut na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, a operator Zygmunt Samosiuk został doceniony w San Sebastian.

Akcja filmu rozgrywa się kilkadziesiąt lat po kataklizmie atomowym. Naukowcy starają się udoskonalić ludzkość, dokonując eksperymentów medycznych na jednostkach nieprzystosowanych społecznie. Pierwszym z ludzi poddanych zabiegom jest Pernat (Marek Walczewski), który zostaje modelem prototypowym. Pozbawiony pamięci, zredukowany do umiejętności pracy, wraca do swojego mieszkania. W tej samej kamienicy mieszka Holtrum (Mariusz Dmochowski), owładnięty obsesją stworzenia człowieka doskonałego. Kontrolowany na każdym kroku Pernat buntuje się przeciwko swoim opiekunom. Początkowo próbuje namówić do ucieczki Rozynę (Krystyna Janda), córkę Holtruma, a później Miriam (Joanna Żółkowska), córkę szalonego bibliofila. Ostatecznie jednak nie ucieka, zostaje oskarżony o zabójstwo i trafia do więzienia. Scenariusz filmu inspirowany był żydowską legendą o Golemie oraz wątkami powieści Gustava Meyrinka o tym samym tytule.