„Europa” (1932), reż. Franciszka i Stefan Themersonowie | Kino Iluzjon

„Europa” (1932), reż. Franciszka i Stefan Themersonowie (muzyka: DJ Lenar)


Muzykę do filmu wykona DJ Lenar (wcześniej, o godz. 19, rozpocznie się jego godzinny solowy koncert). Przed filmem prelekcję wygłosi Tomasz Kolankiewicz. W ramach tego samego wydarzenia pokazany zostanie również obraz „La Jetée” Chrisa Markera. Na koniec odbędzie się spotkanie z Adrianą Prodeus i Miłoszem Stelmachem.


„Europa”, reż. Franciszka i Stefan Themersonowie, 15 min, 1932, Polska


Film uznany za początek polskiego kina eksperymentalnego. Powstał na podstawie futurystycznego poematu Anatola Sterna z 1925 roku. Był wyrazem buntu przeciw wojnom i kryzysowi nowego społeczeństwa europejskiego, znajdującego się na granicy upadku. Piętnował elity wyzyskujące masy robotnicze i niższe warstwy społeczne. Jego twórcy, młode małżeństwo Franciszka i Stefan Themersonowie, zrealizowali go własnym sumptem w swoim mieszkaniu. Ograniczone możliwości techniczne i niewielkie środki finansowe doprowadziły ich do stworzenia własnego charakterystycznego i niepowtarzalnego stylu. Efekt ich prac wysunął ich na czoło najbardziej uznanych twórców w polskich kręgach awangardowych. W późniejszych latach stworzyli Stowarzyszenie Autorów Filmowych, organizowali środowiskowe pokazy i dyskusje, a także warsztaty filmowe.


Film „Europa” przez dziesięciolecia uważany był za zaginiony, także przez jego twórców. 50 lat po jego premierze, Themersonowie przystąpili do realizacji jego remake’u, czy też próby rekonstrukcji. W 2019 roku film został odnaleziony w Bundesarchiv w Niemczech, a następnie zdigitalizowany, odrestaurowany cyfrowo i ponownie zaprezentowany publiczności. Jego odkrycie pozwoliło uzupełnić lukę w historii europejskiego kina eksperymentalnego.


DJ Lenar

Turntablista, kompozytor, muzyk związany z warszawską sceną niezależną i jazzową, którego współczesna muzyka wypływa z tradycyjnych źródeł. DJ Lenar sięga po inspiracje m.in. pieśniami ludowymi, archiwami Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, muzyką Lutosławskiego. Lenarczyk jest też jednym z czołowych sound designerów polskiego kina, nagradzany za dźwięk na FPFF w Gdyni, autor muzyki do filmów fabularnych i dokumentalnych. Bardzo często w swojej twórczości korzystający z archiwów.

Fundusze Europejskie Logotyp: Na granatowym tle częściowo widoczne trzy gwiazdki żółta, biała i czerwona obok napis European, funds digital of Poland. biało-czerwona flaga polska obok napis Rzeczpospolita Polska Logotyp z lewej strony napis Unia Europejska Logotyp. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. po prawej strony na granatowym tle 12 żółtych gwiazdek tworzących okrąg flaga Unii Europejskiej